Selektywna zbiórka odpadów - jak to robić i po co

Segregacja odpadów to konieczność czy potrzeba.
Surowce wtórne pozwalają zastąpić surowce naturalne, a ich przetwarzanie jest mniej energochłonne. Przetwarzając tworzywa sztuczne oszczędzamy ropę naftową i węgiel zaś przetwarzając papier, chronimy drzewa. Główną korzyścią z segregacji odpadów jest ograniczenie ich ilości, która trafia na składowiska i w niektórych przypadkach mogą rozkładać się przez setki lat. A przecież to miejsca, w których obracamy się i żyjemy. Tak więc istnieje potrzeba zawrócenia do obiegu, wszystkiego co jest możliwe do odzyskania.

Segregacja w naszym mieście.
Segregację odpadów w Czarnkowie prowadzimy od 2001 r. Zaczynaliśmy od makulatury i szkła, potem doszły butelki PET. W 2002 r. zebraliśmy 4 tony makulatury, 14 ton plastiku i 60 ton szkła. A obecnie? To ok. 160 ton makulatury, 240 ton plastiku i 240 ton szkła (dane za 2022 r.). W 2013 r. wprowadzono nowy system zbierania odpadów, który uściślił zasady ich odbierania, zwiększając nacisk na odzysk surowców wtórnych. Ponieważ segregacja na terenie naszego miasta już istniała zmiany te nie były zbytnio odczuwalne dla mieszkańców miasta, którzy częściowo wyrobili w sobie nawyk segregowania odpadów. Jedynymi istotnymi zmianami w nowym systemie było wprowadzenie harmonogramów odbioru odpadów w budynkach jednorodzinnych, poszerzenie katalogu odpadów odbieranych selektywnie (o odpady ulegające biodegradacji, odpady wielkogabarytowe, odpady RTV i AGD, odpady z remontów, leki) oraz odbiór odpadów zbieranych selektywnie „u źródła” (czyli likwidacja gniazd na terenie miasta). Określono też poziomy odzysku, które zwiększają się systematycznie w kolejnych latach. I tak np. w roku 2024 poziom przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych wynosi aż 45%. Jest to naprawdę bardzo dużo i bez dodatkowego zmobilizowania się w celu lepszej segregacji będzie bardzo trudne do osiągnięcia, a należy pamiętać, że nie osiągnięcie minimalnych poziomów odzysku wiąże się z bardzo wysokimi karami nakładanymi na gminy czyli też na każdego z nas.

Gdzie trafiają nasze odpady.
Po zmianach wprowadzonych w 2013 r. odpady zmieszane muszą trafić do tzw. Instalacji Regionalnych (popularnie nazywanych sortownią), natomiast odpady ulegające biodegradacji trafiają na kompostownię. W naszym regionie mamy trzy sortownie o statusie Instalacji Regionalnej tj. w Toniszewie k. Wągrowca oraz w Stawnicy k. Złotowa oraz Pile. Nasze odpady zmieszane, odpady wielkogabarytowe i plastik są przetwarzane w sortowni w Pile a odpady ulegające biodegradacji na kompostowni w Zofiowie. Inne odpady tj. papier, szkło, odpady RTV i AGD są przekazywane do odzysku firmom, które posiadają zezwolenia na ich przetwarzanie. Przeterminowane leki są natomiast oddawane do utylizacji.

Jakie problemy wiążą się z systemem segregacji odpadów.
To przede wszystkim wysoki koszt odbioru odpadów, na który wpływa cena, którą płacimy za oddane odpady. To również konieczność dowozu odpadów na sortownię i kompostownię (koszty transportu). Na wysoki koszt wpływa również niezadowalająca czystość odpadów zbieranych selektywnie, przez co zwiększa się znacznie nakład pracy potrzebnej na przygotowanie surowców do dalszego przerobu. Zanieczyszczenie bowiem powoduje, że uzyskiwane ceny za niektóre surowce są znacznie niższe. Szczególnie ważna jest czystość bioodpadów, gdzie zanieczyszczenia np. w postaci kamieni powodują uszkodzenia wykorzystywanych na kompostowni maszyn, a to wiąże się z bardzo wysokim kosztem ich napraw. Z drugiej strony zwiększająca się ilość odpadów zbieranych selektywnie w skali kraju spowodowała niespodziewanie duży spadek cen sprzedaży tych surowców, co mocno oddziałuje na dochody z tego tytułu. Szczególnie dotyczy to makulatury oraz plastiku gdzie w chwili obecnej to zbierający musi zapłacić i to niemało za odbiór tego surowca. Podobnie jest z odpadami RTV i AGD w przypadku gdy ten sprzęt jest niekompletny.

Na co więc należy zwrócić szczególną uwagę segregując odpady?

Plastik:
Obowiązkowo wrzucamy bez resztek jedzenia, folia i reklamówki powinny być czyste. Zużyte reklamówki wkładamy jedna w drugą. Bardzo ważne – butelki i puszki muszą być zgniecione (nakrętka może zostać), należy zerwać etykietę. Poprzez zgniatanie butelek kosze i worki nie zapełnią się tak szybko i nie będziemy wozili „powietrza”.

Szkło:
Wrzucamy tylko butelki i słoiki, obowiązkowo bez nakrętek, a przede wszystkim bez zawartości. Nie wrzucamy szyb, porcelany, naczyń żaroodpornych, kryształów (to można wrzucić do odpadów zmieszanych)

Makulatura:
Nie wrzucamy zabrudzonego papieru, tapet, artykułów higienicznych (szczególnie jednorazowych pieluch). Ważne by kartony zgnieść lub poskładać.

Bioodpady:
Wrzucamy wyłącznie „suche” (nie wylewamy np. resztek zup, przetworzonych warzyw, owoców z kompotów, dżemów itp.). Odpady wyrzucamy luzem (bez worków) Bardzo ważne by absolutnie nie wrzucać mięsa i kości.
Pamiętajmy, że każdy z mieszkańców (również ci którzy zadeklarowali segregację) posiada pojemnik na pozostałe odpady (zmieszane) więc jeśli masz wątpliwość lepiej jest wrzucić odpad do „zmieszanych” niż zanieczyścić odpady segregowane. Czasami zdarza się, że żarówki energooszczędne i świetlówki wrzucamy do worków ze szkłem - to błąd. Tego rodzaju odpady należą do elektrośmieci i najlepiej oddać je do Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (tzw. PSZOK), który prowadzimy na terenie naszej bazy przy ul. Browarnej 6. Punkt czynny jest we wszystkie dni tygodnia, również po południu. Można tutaj również przywieźć inne odpady np. wielkogabarytowe, gruz, opony samochodowe itp., pochodzące wyłącznie z nieruchomości zamieszkałych. Odpady z tych nieruchomości przyjmowane są nieodpłatnie.
Miejmy nadzieję, że po tej lekcji selektywnej zbiórki odpadów będziecie mieli mniej pracy z przygotowaniem ich do wysyłki, a koszty nie spowodują podwyżki za odbiór odpadów. 

Waldemar Fertykowski

M.Z.K. Czarnków

JAK POPRAWNIE SEGREGOWAĆ ODPADY ?